Depresja jest poważnym zaburzeniem afektywnym, nasilającym się z każdą dekadą ówczesnego świata. Wpływa na miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się przewlekłym poczuciem smutku, utratą zainteresowania czy przyjemności z codziennych aktywności, problemami ze snem, zaburzeniami apetytu, poczuciem bezwartościowości, trudnościami w koncentracji, a w skrajnych przypadkach myślami samobójczymi.
Leczenie depresji często obejmuje kompilację psychoterapii i farmakoterapii, jednak nie wszyscy pacjenci odpowiednio reagują na te metody. W związku z tym, naukowcy poszukują alternatywnego podejścia terapeutycznego i wykorzystania botulinologii – nauki o wykorzystaniu toksyny botulinowej, znanej pod potoczną nazwą Botox.
Botulinologia w leczeniu depresji
Botox, wykorzystywany jest głównie w celach estetycznych do redukcji zmarszczek, poprawy wylądu skóry ciała i twarzy- itp. Zyskuje również na popularności, jako potencjalna terapia w leczeniu różnych zaburzeń np. zeza, potliwości, aktualnie w depresji i odżywiania – w tym kompulsywnego objadania się.
Działa poprzez blokowanie sygnałów nerwowych, co prowadzi do tymczasowego tzw. paraliżu mięśni.
Teoria „sprzężenia zwrotnego twarzy” sugeruje, że ekspresje twarzy mogą wpływać na nasze emocje. Teoria, ta zakłada, że kiedy widzimy zły lub szczęśliwy wyraz twarzy innej osoby, nieświadomie napinamy lub kurczymy mięśnie własnej twarzy, naśladując tą osobę.
Iniekcje z botoksu np. w czoło mogą zmieniać sposób, w jaki mózg interpretuje i przetwarza emocje innych ludzi, a mówiąc precyzyjniej osłabiać zdolność do ich rozumienia.
Botulinologia i jej procedura z wykorzystaniem toksyny botulinowej, zmniejsza zatem zdolność do wyrażania negatywnych emocji poprzez mięśnie wyrazowe twarzy i potencjalnie przyczynia się do poprawy nastroju pacjentów.
Botoks może zatem zmieniać sposób, w jaki nasz mózg przetwarza emocje. (https://geekweek.interia.pl/nauka/news-botoks-moze-zmieniac-sposob-w-jaki-mozg-przetwarza-emocje,nId,6675302).
Dowody naukowe
Badania potwierdzające skuteczność Botulinologii – wykorzystania botoxu w leczeniu depresji są obiecujące. Na przykład w badaniu opublikowanym w „Journal of Clinical Psychiatry”, pacjenci z depresją, którzy otrzymali iniekcje Botoxu w obszary czoła, wykazali znaczną poprawę objawów w porównaniu z grupą placebo. Podobne wyniki zaobserwowano w innych badaniach, gdzie Botox może być skutecznym uzupełnieniem standardowych terapii depresji.
Wyniki badania naukowców z University of California pokazują, że związek między pamięcią mięśniową i przetwarzaniem emocji faktycznie istnieje, a zapobieganie marszczeniu brwi poprzez zastrzyki z toksyny botulinowej wykazują zadawalające efekty.
Miejsca iniekcji
W kontekście leczenia depresji, botulinologia, toksyna botulinowa, nazwa handlowa – botox, jest zazwyczaj iniekcjonowana w określone obszary na twarzy, które są zaangażowane w ekspresję emocji.
Najczęstsze miejsca iniekcji to:
- Obszar czoła – zwłaszcza mięśnie brwi, które są odpowiedzialne za mimikę smutku i zmartwienia.
- Okolice oczu – w celu złagodzenia tzw. „kurzych łapek”, które moją być powiązane z ekspresjami stresu i napięcia.
- Między brwiami – obszar znany jako „lwia zmarszczka”, który często jest związany z ekspresją gniewu, frustracją i zmartwieniem.
- Okolice żwacza – które są odpowiedzialne za przerost mięśni tego rejonu (również pod wpływem przedłużonego stresu), wpływając tym samym na zgrzytanie i ścieranie zębów.
- Okolice skroni – ekspresje emocji w tym rejonie są najczęściej kojarzone z mięśniami wokół oczu i ust. Napięcie jednak w okolicach skroniowych, może wpływać również na sąsiednie obszary, takie jak czoło czy okolice żwaczy, modulując wyraz twarzy i potencjalnie wpływając tym samym na percepcję emocji.
- Warto wspomnieć, że mięsień skroniowy (Temporalis): jest jednym z głównych mięśni żucia. Mięsień skroniowy, przyczynia się do ruchów żuchwy. Chociaż jego główna funkcja jest związana z żuciem, napięcie w tym mięśniu może wpływać na ogólny wyraz twarzy, szczególnie w kontekście stresu lub złości, gdzie może dochodzić do nieświadomego zaciskania szczęk.
Okolice iniekcji toksyny botulinowej w leczeniu depresji mogą być, również kluczowe z kilku dodatkowych powodów:
Zmniejszenie napięcia mięśniowego: Przewlekłe napięcie mięśniowe w okolicy skroni, często związane ze stresem i niepokojem, może przyczyniać się do objawów depresyjnych lub nasilać już istniejące. Iniekcje Botoxu mogą pomóc w relaksacji tych powiązanych ze sobą mięśni, potencjalnie zmniejszając stres i poprawiając nastrój.
Wpływ na układ nerwowy: Niektóre badania sugerują, że relaksacja mięśni za pomocą Botoxu może mieć pośredni wpływ na układ nerwowy, potencjalnie modulując niektóre ścieżki nerwowe związane z regulacją swoistego nastroju. Iniekcje w okolice skroni mogą oddziaływać na lokalne zakończenia nerwowe w sposób, który przyczynia się do redukcji objawów depresyjnych.
Poprawa jakości snu: Problemy ze snem są często związane z zaburzeniami afektywnymi w tym depresją. Napięcie w okolicy skroni oraz górnych i dolnych części twarzy, może wpływać na jakość snu. Relaksacja tych mięśni może pomóc w poprawie komfortu i jakości snu, co z kolei może mieć pozytywny wpływ na nastrój i ogólne samopoczucie.
Ciekawe rozważania
Mimo, iż wyniki badań są obiecujące, botulinologia i wykorzystanie Botoxu w leczeniu depresji powinno być podejmowane z ostrożnością, przez osoby przeszkolone w tym zakresie i na zlecenie lekarza, pielęgniarki czy terapeuty. Jest to stosunkowo nowe zastosowanie procedury z botulinologii, czyli toksyny botulinowej i choć brak skutków ubocznych, bezpieczeństwo tego podejścia wymaga dalszych badań i odpowiedniej kwalifikacji pacjenta.
Z całą odpowiedzialnością należy zaznaczyć, że Botox nie powinien zastępować tradycyjnych form terapii, ale raczej być rozważany, jako potencjalne uzupełnienie dla pacjentów, którzy nie osiągnęli wystarczającej odpowiedzi na standardowe leczenie.
Podsumowanie
Wykorzystanie botulinologii, w tym procedury toksyny botulinowej – tzw. Botox (botoks), jako metody leczenia depresji otwiera nowe drzwi dla terapii tego zaburzenia. Chociaż potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć i potwierdzić skuteczność iniekcji Botoxu w tej roli, wstępne dowody wskazują na potencjalne korzyści dla pacjentów z depresją.
Oczywistym faktem jest, że decyzje dotyczące leczenia powinny być podejmowane indywidualnie w konsultacji z wykwalifikowanymi specjalistami zdrowia psychicznego w tym pielęgniarkami specjalizującymi się w tym innowacyjnym podejściu.