Źródło: Warszawska Akademia Medyczna
Mózg – Najważniejszy Ludzki Organ
Mózg jest jednym z najważniejszych i najbardziej skomplikowanych narządów ludzkiego ciała. Wraz z rdzeniem kręgowym tworzy ośrodkowy układ nerwowy. To właśnie w jego strukturach kontrolowane są kluczowe procesy życiowe, takie jak oddychanie i czynność serca. Przed wykonaniem jakiejkolwiek czynności, w mózgu aktywowanych jest wiele ośrodków, co pozwala na prawidłowe przeprowadzenie zaplanowanej aktywności.
Struktura Mózgu
Mózg można podzielić na trzy główne części: mózg właściwy, międzymózgowie oraz pień mózgu. Każda z tych części różni się budową i pełnionymi funkcjami.
Mózg Kobiety a Mózg Mężczyzny
Mózgi poszczególnych ludzi mogą różnić się masą i objętością. Średnia masa ludzkiego mózgu wynosi od 1200 do 1400 gramów. Objętość mózgu różni się w zależności od płci – kobiecy mózg ma około 1100 cm³, natomiast męski około 1250 cm³.
Rozwój Mózgu a Inteligencja
Noworodek ma mózg o średniej masie około 300 gramów, co wskazuje na znaczący rozwój tego organu zarówno przed, jak i po urodzeniu. Choć teoretycznie większy mózg mógłby sugerować wyższą inteligencję, badania wykazują brak jednoznacznego związku między masą mózgu a poziomem inteligencji.
Główne Części Mózgu
Mózgowie dzieli się na cztery główne części: mózg, międzymózgowie, pień mózgu oraz móżdżek. Półkule mózgowe są zbudowane symetrycznie, jednak funkcjonalnie dominuje zazwyczaj jedna z nich. Zewnętrzna część półkul to kora mózgu zbudowana z istoty szarej, pod którą znajduje się istota biała składająca się z aksonów komórek nerwowych.
Płaty Mózgu
Powierzchnia mózgu jest pofałdowana, co umożliwia istnienie większej liczby komórek nerwowych.
Półkule mózgu dzielą się na płaty:
- czołowy,
- ciemieniowy,
- skroniowy,
- potyliczny
- oraz brzeżny (limbiczny).
Każdy płat zawiera ośrodki odpowiedzialne za różne funkcje ośrodkowego układu nerwowego.
Międzymózgowie
Międzymózgowie znajduje się pod półkulami mózgu i składa się z wzgórza, podwzgórza, części nerwowej przysadki mózgowej oraz szyszynki.
Pień Mózgu
W obrębie pnia mózgu wyróżnia się śródmózgowie, most oraz rdzeń przedłużony. Pień mózgu odgrywa kluczową rolę w kontrolowaniu podstawowych funkcji życiowych.
Móżdżek
Móżdżek odpowiada za kontrolowanie czynności ruchowych, płynność oraz precyzję ruchów, a także za utrzymanie równowagi i napięcia mięśniowego.
Układ Limbiczny
Układ limbiczny, choć nie jest anatomiczną częścią mózgowia, zawiera elementy ośrodkowego układu nerwowego z różnych części mózgu, takie jak ciała suteczkowate, ciało migdałowate, hipokamp, wzgórze i ciało modzelowate.
Unaczynienie i Układ Komorowy
Krew tętnicza dociera do mózgowia przez tętnice szyjne wewnętrzne oraz tętnice kręgowe. Układ komorowy składa się z dwóch komór bocznych, komory III oraz komory IV, która znajduje się pomiędzy móżdżkiem a pniem mózgu i posiada trzy otwory umożliwiające przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego do przestrzeni podpajęczynówkowej.
Elementy Komórkowe Mózgu
Mózg zawiera około 100 miliardów neuronów oraz podobną ilość komórek niebędących neuronami, takich jak astrocyty, oligodendrocyty, komórki ependymalne i mikroglejowe, co świadczy o jego złożoności.