Badania nad witaminą D ujawniają coraz szersze możliwości jej wykorzystania w zapobieganiu i terapii wielu jednostek chorobowych. Witamina D jest określana jako prohormon lub cytokina, stanowi grupę związków steroidowych wykazujących taką samą jakościowo aktywność biologiczną cholekalcyferolu. W przyrodzie występuje pod postacią witaminy D2 (ergokalcyferolu) i D3 (cholekalcyferolu)1 . Prowitamina D występuje w błonach komórkowych keratynocytów (w warstwie podstawnej i kolczystej naskórka) oraz w fibroblastach skóry właściwej.
Aktualnie nie jest już tylko kojarzona z kośćmi i regulacją gospodarki wapniowo-fosforanowej, udowodniono, że wpływając na produkcję cytokin zmniejsza częstość występowania chorób autoimmunologicznych, np. cukrzycy typu 1, dermatoz skórnych, zaburzeń tarczycy. Witamina D znalazła zastosowanie w prewencji i leczeniu chorób układu krążenia, nowotworów oraz depresji. Niedostateczna podaż w diecie tego związku zaburza wiele ważnych dla zachowania zdrowia i starzenia procesów.
Warto zauważyć, że witamina D2 jest syntetyzowana w skórze z 7-dehydrocholesterolu pod wpływem promieniowania UV2 . Synteza jej zależy jednak od takich czynników, jak:
- stopień nasłonecznienia,
- szerokość geograficzna,
- pora roku,
- pora dnia,
- karnacja skóry,
- eksponowane części ciała,
- korzystanie z solarium,
- masa ciała,
- zawartość tkanki tłuszczowej,
- grubość pokrywy chmur,
- stopień zanieczyszczenia powietrza.
Faktem jest, że ma wiele korzyści dla zdrowia, młodości i urody oraz jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.
W latach 70. ubiegłego wieku opisywano przypadki miopatii związanych z osteomalacją ( to metaboliczna choroba kości, która polega na niedostatecznym wysyceniu ich wapniem). Badania wykazały, że uzupełnienie niedoborów witamy D zwiększa siłę mięśni a regularne ćwiczenia fizyczne są bardziej skuteczne u osób z prawidłowym jej stężeniem niż u osób z hipowitaminozą. Już niewielkie niedobory tej witaminy zasadniczo obniżają siłę mięśni szkieletowych.
Witamina D hamuje nadmierną proliferację oraz stymuluje różnicowanie się komórek, co ma istotne znaczenie dla dermatoz skórnych, jak np. łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry czy AZS.
Witamina D odpowiada między innymi za wchłanianie wapnia, wzmacnianie kości i zębów, regulację układu odpornościowego i hormonalnego i tak naprawdę jest hormonem.
Wykazano, że wysokie spożycie witaminy D korzystnie wpływa na odpowiedź przeciwbakteryjną, co przyczynia się do normalizacji funkcji gruczołów łojowych.
Udowodniono również udział witaminy D w regulacji ciśnienia krwi i profilaktyce choroby niedokrwiennej serca. U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym eksponowanych w okresie zimowym na promieniowanie UVB w protokole trzy razy w tygodniu przez sześć tygodni nastąpił wzrost stężenia witaminy D oraz znacząco obniżyły się wartości ciśnienia tętniczego w pomiarach 24-godzinnych. Niedobór kalcyferolu zmniejsza ekspresję genu kodującego reninę, hamując układ renina–angiotensyna–aldosteron, co prowadzi do nadciśnienia tętniczego.
W badaniach na zwierzętach wykazano neuroprotekcyjne mechanizmy działania witaminy D3. Udowodniono bowiem opóźnianie związanych z wiekiem zmian gęstości neuronów w obrębie hipokampa oraz ochronę komórek nerwowych przed śmiercią w przypadku udaru.
MSP Laboratorium połączyło D3 + K2 w dawce D 50 µg to 2000 j.m. (jednostek międzynarodowych) i Witamina K MK7 150 µg zapewniając
- Zdrową, młodą skórę
- Syntezę kolagenu i elastyny
- Eliminację Inflammaging
- Opóźnia starzenia się skóry
- Prawidłowe funkcjonowanie mięśni
- Odporność
- Neuroprotekcję
- Zdrowe kości i zęby
- Prawidłowe wchłanianie wapnia i fosforu
- Poprawę elastyczności, nawilżenia i jędrności skóry,
- Eliminację wypadaniu włosów i łamliwości paznokci
- Zdrowy i promienny wygląd
Niedobór witaminy D może prowadzić do wielu poważnych chorób, takich jak osteoporoza, rak, cukrzyca, depresja, przyspieszone starzenie czy choroby autoimmunologiczne i sercowo-naczyniowe. Niskie stężenia 25(OH)D w surowicy występują u osób chorujących na toczeń układowy, zespół antyfosfolipidowy, zespół Sjȍgrena, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, reumatoidalne zapalenie stawów, mieszaną chorobę tkanki łącznej, twardzinę układową, łuszczycę oraz prowadzi do dysregulacji immunologicznej i nieprawidłowej obrony przed czynnikami infekcyjnymi przyczyniając się do procesu zliszajowacenia w przebiegu atopowego zapalenia skóry.
Aby nasz organizm mógł produkować witaminę D, potrzebuje wystarczającej ilości promieniowania słonecznego. Niestety, w naszej szerokości geograficznej, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, słońce jest zbyt nisko nad horyzontem i nie dociera do nas odpowiednia dawka promieni UVB. Dodatkowo, wiele osób unika opalania się lub stosuje kremy z filtrem UV, co również ogranicza syntezę witaminy D.
Dlatego też, aby zapobiec niedoborowi witaminy D, należy zadbać o jej dostarczenie z pożywienia lub suplementacji. Źródłami witaminy D w diecie są głównie tłuste ryby morskie (np. łosoś, śledź, makrela), tran, jaja, masło, wątroba i niektóre grzyby. Jednakże, aby pokryć zapotrzebowanie na witaminę D z samych produktów spożywczych, trzeba by jeść ich bardzo duże ilości. Dlatego też zaleca się stosowanie suplementów diety z witaminą D3 (cholekalcyferol), która jest najbardziej aktywną i przyswajalną formą tej witaminy.
Zanim jednak zdecydujesz się na suplementację witaminy D, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem i wykonać badanie poziomu 25(OH)D we krwi. To pozwoli określić indywidualne zapotrzebowanie na tę witaminę i dobrać odpowiednią dawkę suplementu. Zazwyczaj zaleca się przyjmowanie od 800 do 2000 IU (jednostek międzynarodowych) witaminy D3 dziennie, ale w niektórych przypadkach może być potrzebna znacznie wyższa dawka.
Należy pamiętać, że witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczach, więc najlepiej przyjmować ją wraz z posiłkiem zawierającym tłuszcze. Unikać należy też nadmiernego spożycia alkoholu i kawy, które mogą zaburzać metabolizm witaminy D. I oczywiście korzystać rozsądnie ze słońca, kiedy tylko jest taka możliwość!
Suplementację witaminy D3 powinno się stosować z umiarem i pod kontrolą, ponieważ nadmiar tej witaminy może być szkodliwy dla organizmu. Objawami przedawkowania mogą być nudności, wymioty, bóle głowy, osłabienie, zaburzenia rytmu serca i uszkodzenie nerek. Pamiętaj też, że najlepszym źródłem witaminy D3 jest naturalne światło słoneczne, więc nie zapominaj o regularnej aktywności fizycznej na przykład w postaci spacerów na świeżym powietrzu.
Dla dociekliwych
O witaminach
Witaminy to niezbędne dla życia związki organiczne, które musimy dostarczać z pożywieniem lub w formie suplementów, ponieważ nasz organizm nie jest w stanie ich sam wytworzyć lub robi to w niewystarczającej ilości. Pierwszą witaminę odkryto w 1912 roku, kiedy to Casimir Funk wyizolował z otrąb ryżowych związek, który zapobiegał chorobie beri-beri. Nazwał go witaminą B1, od łacińskiego słowa vita (życie) i aminy (grupy chemicznej). Od tego czasu odkryto wiele innych witamin, które podzielono na dwie grupy: rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) i rozpuszczalne w wodzie (B, C).
Wpływ witaminy D na układy.
Witamina D a układ odpornościowy
Witamina D ma również istotny wpływ na funkcjonowanie naszego układu odpornościowego. Bierze udział w regulacji odpowiedzi zapalnej i produkcji przeciwciał, które zwalczają infekcje i choroby. Witamina D może chronić nas przed przeziębieniem, grypą, zapaleniem płuc i innymi chorobami zakaźnymi. Ponadto, witamina D może zapobiegać lub łagodzić niektóre choroby autoimmunologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, AZS, łuszczyca.
Witamina D a układ kostny
Witamina D jest niezwykle ważna dla prawidłowego rozwoju i utrzymania zdrowych kości. To ona umożliwia wchłanianie wapnia i fosforu z pokarmu, które są niezbędne do budowy i regeneracji tkanki kostnej. Niedobór witaminy D może prowadzić do osteoporozy, czyli osłabienia i zwiększonej kruchości kości, co zwiększa ryzyko złamań. Dlatego należy zapewnić sobie wystarczającą ilość witaminy D, zwłaszcza w okresie wzrostu, ciąży i starzenia się.
Witamina D a układ nerwowy
Witamina D odgrywa również ważną rolę w funkcjonowaniu naszego układu nerwowego. Wpływa na syntezę neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina, które odpowiadają za nastrój, motywację i pamięć. Witamina D może poprawiać nasze samopoczucie, zmniejszać stres i depresję oraz poprawiać zdolności poznawcze. Niedobór witaminy D może być związany z zaburzeniami nastroju, lękiem, demencją i chorobą Alzheimera.
Witamina D a układ hormonalny
Witamina D wpływa również na równowagę hormonalną w naszym organizmie. Bierze udział w syntezie hormonów płciowych, takich jak testosteron i estrogen, które regulują płodność, libido i cykl menstruacyjny. Witamina D może wspomagać leczenie niektórych zaburzeń hormonalnych, takich jak zespół policystycznych jajników, endometrioza czy niedoczynność tarczycy. Ponadto, witamina D może łagodzić objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, zmiany nastroju czy osteoporoza.
Podsumowanie
Wśród witamin rozpuszczalnych w tłuszczach szczególną rolę odgrywa witamina D3, która jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego lub dostarczana z pożywieniem.
Witamina D3 jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu kostnego, odpornościowego i hormonalnego. Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu, wpływa na wchłanianie wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego oraz na ich utrzymanie we krwi i kościach. Witamina D3 zapobiega krzywicy u dzieci i osteomalacji u dorosłych, czyli chorobom charakteryzującym się zaburzeniem mineralizacji kości, ma działanie przeciwzapalne, immunomodulujące i antynowotworowe. Ponadto, witamina D3 wpływa na syntezę kolagenu i elastyny, który jest składnikiem skóry, włosów i paznokci. Suplementacja witaminy D3 może więc poprawić elastyczność, nawilżenie i jędrność skóry, zapobiegać wypadaniu włosów i łamliwości paznokci, a także zapewnić zdrowy i promienny wygląd.
Przyczyny niedoboru witaminy D3 są różnorodne i mogą wynikać zarówno z niewystarczającej syntezy skórnej, jak i z niedostatecznego spożycia z pożywieniem.
Niedobór witaminy D3 może być spowodowany przez:
- niską ekspozycję na słońce, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym lub przy stosowaniu filtrów przeciwsłonecznych
- ciemną karnację skóry, która hamuje syntezę witaminy D3
- otyłość, która zmniejsza biodostępność witaminy D3
- zaburzenia trawienia i wchłaniania pokarmów
- choroby nerek i wątroby, które upośledzają przemianę witaminy D3 do jej aktywnych form
- przyjmowanie niektórych leków, takich jak leki przeciwpadaczkowe czy kortykosteroidy
- niedożywienie lub dieta uboga w produkty zawierające witaminę D3
Konsekwencje niedoboru witaminy D3 mogą być poważne i dotyczyć wielu układów i narządów. Niedobór witaminy D3 może prowadzić do:
- osłabienia i zniekształcenia kości, bólu i złamań
- osłabienia mięśni, spadku siły i wytrzymałości
- zaburzeń nastroju, depresji i lęku
- zwiększonego ryzyka infekcji i chorób autoimmunologicznych
- zwiększonego ryzyka cukrzycy, nadciśnienia, chorób serca i udaru mózgu
- zwiększonego ryzyka niektórych nowotworów, np. piersi, prostaty czy jelita grubego